21.10.2001
Özel
Sayın Tonyukuk Bey,
Yapmış olduğunuz site için sizi
tebrik ederim. Ben bir bilgisayar mühendisiyim. Sitenizi çok, ama çok beğendim;
kutlarım…
Öncelikle Türkçe karakterler
kullanmadığım için özür dilerim. Şu anda yazmakta olduğum bilgisayarda Türkçe
karakterler yüklü olmadığından ve bu bilgisayarda bunu şu anda değiştirme
imkanım olmadığından böyle yazmak zorundayım.
Siz tonyukuk.net’ialmışsınız.
Ben de vaktiyle hakan.org alan adını almıştım. İsveç dilinde “Hakan” adı olduğu
için İsveç’liler bu alan adı için bana yüksek paralar teklif ettiler. İleride hakan.org
için Türkçülük konulu bilgiler ve linkler içeren sayfalar koymayı düşünüyorum.
Size birkaç özel sorum olacak.
Sitenizden çok etkilendim. Bu konulardaki çok derin olduğunu gördüğüm bilgi
dağarcığınıza danışmak isterim. Eğer izniniz olursa..
IŞIKHAN adının Türk tarihinde
bir karşılığı var mıdır?
Bir arkadaşım Anadolu’nun bir ırk
potası olduğunu söylüyor. Dediğine göre dedelerimiz bu topraklara girdiğinde
yaşayan yerli halka dokunmamış ve onlar zamanla asimile
olarak topluma karışmışlar. Yani bu demek oluyor ki bizlerin damarlarında
Yunan, Hitit, Frigya (Frig) kanı dolaşıyor olabilir. Bu beni çok rahatsız etti.
Ben Türk oğlu Türk olduğumu biliyorum. Teke yöresi Türkmenlerindenim. Aslımız
da Yörük’tür. Ama merak ediyorum acaba bu fikirler doğru mu? Anadolu insanı
karışık bir soyağacına mı sahip?
Bizler hangi Türk ya da Oğuz
boyundan olduğumuzu nasıl bilebiliriz? Yöremizde bazı köy adları Türk boyu
adları: Dodurga, Yüregil, Kınık, Avşar, Sazak, Bayındır vs. Ama bütün koy
adları böyle değil. Hangi boydan geldiğimizi bilebilmenin yolu var mıdır?
Yöremizin şivesinde bir harf var
ama su andaki Latin alfabesinde karşılığı yok. N harfi gibi ama sanki
içinde G harfi de var gibi… Anlatması güç… Bir kaç örnek vereyim: DeNizli,
geNiz, gidiyoN kelimelerindeki harfler. Bu harf ya da ses nedir?
Ayrıca bir ses özelliği daha
var. Sert sessizlerin yanına L ve M gibi bazı harfler gelince garip bir ses
çıkıyor… Örnek: pa’lican, e’mek (ekmek), ça’ma (çatma), ba’ma (bakma),
gözlü’le (gözlükler) gibi… Bu sesin de bir karşılığı var mı acaba?
Ben kahverengi gözlü kumral
biriyim. Gözlerim çekiktir. Tüm ailemiz de öyledir. Acaba Türk deyince
aklımıza gelebilecek bu tip anatomik özellikler var mıdır?
Örneğin sarışın, mavi gözlü Türk olur mu?
Sorularımı “özel” olarak
cevaplarsanız çok sevineceğim.
Çalışmalarınız için tekrar
kutlar, başarılar dilerim…
* * *
10.11.2001
Azîzim,
Otağımızı beğenmeniz bizi
sevindirmiştir. Aklımızın erdiği, elimizin yettiği kadarıyla ve karşılıksız bir
hizmet anlayışı ile çalışıyoruz.
Sorularınıza gelince;
Işıkhan adının yalnız ‘Işık’
kısmı, Türk târîhinde, ‘Temür’ adıyla birlikte geçiyor, “Işık Temür”. Anlam
olarak ‘ışıldayan, parlak demir’ olsa gerektir. Ancak Işık’ın aslında Işuk
olduğu ve ‘tolga’ anlamına geldiği görüşü de vardır. Ayrıca Işık, kişi adı
olarak 15. yy. Bursa şer’iyye sicillerinde de geçmektedir. Işık Temür’ün asıl
adı “Işık Temür el Mardînî” (Mardinli Işık Temür) dir. 1374-1375 yıllarında
Çukurova’da bulunan Ermeni Krallığı’na âit Kozan’ı fethetmiş ve bu krallığa son
vermiştir. Bu fetihte zaferi, Oğuz’un Üçoklar kolunun Yüregir ve Kınık
bölükleri kazanmışlar ve bu zaferden sonra da Çukurova ve yöresi tam bir Oğuz
yerleşimi olmuştur.
Azîzim,
Arkadaşınızın ileri sürdüğü
saçmalığa aldırmayınız. Bir zamanlar bu memlekette hem de ileri mevki’lerde
bulunan bir Fellâh aynı saçmalığı yapmış Anadolu milleti!nin “27 mozaik”ten
oluştuğunu söylemişti. Bu tür saçmalıkların müddeîleri kesinlikle Türk
değildirler. Hukûkun değişmez kuralı burada da yürürlüktedir: Müddeî isbât ile
yükümlüdür. Birileriyle karışarak melez olduğunu kabul ve iddiâ eden bir
kimsenin melez olmadığını savunmak, Türk oğlu Türk olduğunu söyleyen bir
kimsenin Türk olmadığını iddiâ etmek kadar anlamsız ve saçmadır.
O kanı bozuk arkadaşınızın
damarlarında Yunan kanı dolaşa dursun, biz Teke Sancağı Türkmenlerine gelelim.
Size konu ile ilgili üç adet cetvel sunuyoruz:
1.
Cetvel Oğuz Boyu’nun
kollarındaki bölükleri gösteriyor:
|
|
|
|
OĞUZ |
|
|
|
|
|
|
BOZOKLAR (Sağ kol) |
|
|
ÜÇOKLAR |
|
|
|
Gün Han |
Ay Han |
Yıldız Han |
Gök Han |
Dağ Han |
Deniz Han |
|
|
Kayı |
Yazır |
Avşar |
Bayındır |
Salur |
İgdir |
|
|
Bayat |
Döger |
Kızık |
Beçenek |
Eymür |
Bügdüz |
|
|
Alkaevli |
Todurga |
Begdili |
Çavuldur |
Alayuntlu |
Yıva |
|
|
Karaevli |
Yaparlı |
Karkın |
Çepni |
Yüregir |
Kınık |
|
Et |
Sağ karı yağrın |
Aşuklu umaca |
Sağ umaca |
Sol karı yağrın |
Ucayla |
Aşuklu kıç |
|
Kuşu |
Şahin |
Kartal |
Tavşancıl |
Sunkur |
Uç kuş |
Çakır |
2. Cetvel bu bölüklerden
hangilerinin Teke Sancağı’ndaki coğrafyaya ad verdiklerini gösteriyor:
|
Kol |
Bölük |
Yer |
Biçim |
|
Bozok-Ayhan |
Yazır |
Antalya |
köy |
|
Bozok-Ayhan |
Todurga |
Muslu |
köy |
|
Bozok-Yıldızhan |
Karkın |
? |
köy |
|
Üçok-Gökhan |
Çavundur |
İstanos |
köy |
|
Üçok-Dağhan |
Salur |
Elmalı |
köy |
|
Üçok-Dağhan |
Eymür |
Muslu |
köy |
|
Üçok-Dağhan |
Eymür |
Elmalı |
köy |
|
Üçok-Dağhan |
Yüreğir |
Antalya |
köy |
|
Üçok-Dağhan |
Yüreğir |
Kürt |
köy |
|
Üçok-Dağhan |
Yüreğir |
İstanos |
ekinlik |
|
Üçok-Dağhan |
Üreğir |
Mükerremköyü |
ekinlik |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir |
İgdir |
yöre |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir |
Kalkan |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir |
İstanos |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir |
Muslu |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir |
Muslu |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir |
Kaş |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
İgdir Hisarı |
İgdir |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
Bügdüz |
Mükerremköyü |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
Yıva |
? |
köy |
|
Üçok-Denizhan |
Kınık |
Kalkan |
? |
|
Üçok-Denizhan |
Kınık |
Kaş |
? |
3. Cetvel Teke
Sancağındaki Kazâlara göre bölüklerin yerleşim biçimlerini gösteriyor:
|
Yer |
Kol |
Bölük |
Biçim |
|
Antalya |
Bozok-Ayhan |
Yazır |
köy |
|
Antalya |
Üçok-Dağhan |
Yüreğir |
köy |
|
Elmalı |
Üçok-Dağhan |
Salur |
köy |
|
Elmalı |
Üçok-Dağhan |
Eymür |
köy |
|
İgdir |
Üçok-Denizhan |
İgdir |
yöre |
|
İgdir |
Üçok-Denizhan |
İgdir Hisarı |
köy |
|
İstanos |
Üçok-Gökhan |
Çavundur |
köy |
|
İstanos |
Üçok-Dağhan |
Yüreğir |
ekinlik |
|
İstanos |
Üçok-Denizhan |
İgdir |
köy |
|
Kalkan |
Üçok-Denizhan |
İgdir |
köy |
|
Kalkan |
Üçok-Denizhan |
Kınık |
? |
|
Kaş |
Üçok-Denizhan |
İgdir |
köy |
|
Kaş |
Üçok-Denizhan |
Kınık |
? |
|
Kürt |
Üçok-Dağhan |
Yüreğir |
köy |
|
Muslu |
Bozok-Ayhan |
Todurga |
köy |
|
Muslu |
Üçok-Dağhan |
Eymür |
köy |
|
Muslu |
Üçok-Denizhan |
İgdir |
köy |
|
Muslu |
Üçok-Denizhan |
İgdir |
köy |
|
Mükerremköyü |
Üçok-Dağhan |
Üreğir |
ekinlik |
|
Mükerremköyü |
Üçok-Denizhan |
Bügdüz |
köy |
|
? |
Bozok-Yıldızhan |
Karkın |
köy |
|
? |
Üçok-Denizhan |
Yıva |
köy |
Görüldüğü gibi Teke Sancağı’na ağırlıklı
olarak Oğuz’un Üç oklar kolu yerleşmiş. Yazınız teferrûat içermediği için bu
bilgilerden fazlasını veremiyoruz. Bu cetveller Osmanlı kaynaklı olduğu ve o
devirden zamânımıza bâzı yerlerin adları değiştiği için İgdir (yerleşim yeri
olarak), İstanos, Kürt, Muslu ve Mükerremköy’ün bu gün nasıl anıldığını da
bilemiyoruz.
Bu bahis için size Türk Dünyâsı
Araştırmaları Vakfı’nca yayınlanmış olan Rahmetli Profesör Dr. Fâruk Sümer
Hoca’nın ‘Oğuzlar’ adlı eserini sağlık vereceğiz. Bu kitabın arkasındaki kitâbiyâttan
bâzı eserleri te’min ile incelemeniz size çok yararlı olabilir kanaatindeyiz.
Ayrıca Cevdet Türkay’ın hazırladığı “Başbakanlık Arşiv Belgelerine Göre
‘Osmanlı İmparatorluğunda Oymak, Aşîret ve Cemaatler’ ” adlı eser de
faydalıdır. Bu eseri kitapçılarda bulamayabilirsiniz. Ancak büyük
kütüphânelerde bulmanız mümkündür.
Yöreniz şîvesinde var olduğunu
söylediğiniz ng sesi bütün Türkçe’de vardır. Türkler’in târîh boyunca
kullandıkları 4 abaçanın ilk üçünde bu sese karşılık gelen bir harf
bulunmaktadır. Arab harfli Türk abaçasında bu sesi gösteren harfe ‘sağır kef’
denir. Bu abaçalardan bu günkü Latin abaçasına yapılan çevirilerin
çevriyazısında bu harf Ñ veyâ ñ şeklinde gösterilir.
Örnek olarak verdiğiniz pa’lican
(patlıcan), e’mek (ekmek), ça’ma (çatma), ba’ma (bakma), gözlü’le
(gözlükler) gibi kelimelerdeki sesi karşılayan bir harf yoktur. Söylenişte
duyulan ve âdetâ çatlar, gürler gibi çıkan bu ses Arab’ın ‘ayn’ sesini andırır.
Bu sesi yazıda göstermek için sizin uyguladığınız yazım şekli uygun olabilir.
Bu ses bir ağız sesidir ve ağız seslerini karşılayan harfler yoktur. Olmaması
da tabiîdir. Yoksa abaça içinden çıkılmaz bir hâl alır.
Türkler beyaz derili, muhtelif
göz renklidirler. Ancak son zamanlarda ortaya çıkarak Türk olduklarını söyleyen
Meluncan’ların bir tesbitleri var: Türkler’in kafataslarının arkasında beynin
soğancık kısmını koruyan bir kafatası çıkıntısının bulunduğunu söylüyorlar. Bu
görüş için Türkiye’deki tıb doktorlarından yardım istediklerini de biliyoruz.
Ancak netîce hakkında bir bilgimiz yoktur.
Biz de size başarılar dileriz.
Tonyukuk